پنج ماه پس از انتخابات جنجالی افغانستان؛ روحانی با غنی تلفنی گفتگو کرد
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، در نخستین پیام تلفنی خود ۵ ماه پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان، به اشرف غنی، رئیس جمهوری این کشور، اطمینان داده است که کشورش برای توسعه صلح، ثبات و امنیت در افغانستان همکاری می‌کند.
به گزارش خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، آقای روحانی در این تماس تلفنی ابراز امیدواری کرده است که تلاش های دولت و شورای عالی مصالحه افغانستان به تامین امنیت بیشتر در این کشور بیانجامد.
آقای روحانی به رییس جمهوری افغانستان گفته است که ایران در شرایط شیوع ویروس کرونا، خدمات رایگان درمانی و بهداشتی را در اختیار مهاجران افغان در کشورش قرار داده و افزوده که کمک‌های این کشور در این راستا به افغانستان ادامه خواهد داشت.
در پی اعلام پیروزی جنجال‌برانگیز محمداشرف غنی از سوی کمیسیون انتخابات ریاست جمهوری جنجالی افغانستان در (۲۹ دلو/بهمن) امسال، ایران این “پیروزی” را به آقای غنی تبریک نگفت و سفیرش را هم به مراسم ادای سوگند آقای غنی نفرستاد.
در آنزمان منابعی به بی‌بی‌سی فارسی از بروز تنش‌های دیپلماتیک و اخراج متقابل چند دیپلمات خبر دادند که بعدا وزارت خارجه ایران آن را “جا به جایی معمولی” در روابط دو کشور خواند.
این منابع گفته بودند که ایران دو دیپلمات افغان را در تهران “در تلافی” به اخراج شماری از دیپلمات های ایرانی از کابل، اخراج کرده بود.
- ‘تنش’ میان ایران و افغانستان؛ تهران از ‘جابه‌جایی معمول دیپلمات‌ها’ سخن گفت
- معاون دوم رئیس جمهور افغانستان سلیمانی را ‘چهره برجسته مبارزه با داعش’ خواند
- افغانستان: از خاک ما علیه هیچ کشوری استفاده نخواهد شد
حدود چهار ماه پیش که تنش میان آمریکا و ایران بر سر کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس بالا گرفت، بهادر امینیان، سفیر ایران در افغانستان گفته بود که دولتش به افغانستان حمله نخواهند کرد اما در مورد حمله به پایگاه‌های آمریکایی در افغانستان مقامات در تهران تصمیم می‌گیرند.
متعاقب آن وزارت خارجه افغانستان سفیر ایران در کابل را به دلیل آنچه “اظهارات برخی مقام‌های ایرانی از جمله فرمانده نیروهای نظامی ایران در مورد احتمال هدف قراردادن برخی نقاط در افغانستان، در صورتی که آمریکا به ایران حمله کند احضار کرد و خواستار توضیحات درباره این اظهارات شد.
اگرچه مقام‌های دیپلماتیک ایرانی از جمله محمد جواد ظریف وزیر خارجه آن کشور، بعد از این حرف و گمانه‌زنی‌ها در ماه های گذشته در سطوح مختلف، چندین بار با مقام‌های افغان مانند محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری، محمد حنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه أفغانستان و همچنین عبدالله عبدالله، روی همکاری های مشترک به شمول مبارزه با ویروس کرونا گفتگوهایی داشته‌اند. اما با توجه به بحران سیاسی که پس از انتخابات اخیر در افغانستان به میان آمد، برخی از تحلیلگران این دیدارها را تلاش دیپلماتیک ایران برای حل اختلافات میان آقای غنی و عبدالله می‌خواندند.
به گفته ناظران سیاسی با توافق میان اشرف غنی و عبدالله عبدالله ظاهرا حالا زمان آن فرا رسیده بود که ایران مشروعیت دولت افغانستان را در سطح رهبری این کشور تایید کند.
آقای روحانی با بیان اینکه سیاست جمهوری اسلامی ایران، توسعه روابط و همکاری‌های برادرانه و دوستانه با همه همسایگان بویژه افغانستان است، گفته است که “گسترش ثبات و امنیت در افغانستان را در راستای توسعه ثبات و امنیت خود می‌دانیم و معتقدیم اختلافات گروه‌ها از طریق مذاکره در چارچوب اصول حل و فصل می‌شود و در این مسیر همواره در کنار دولت و ملت افغانستان هستیم”.
او گفته است که باید برای تسریع در اجرای توافقات و پروژه‌های میان دو کشور از جمله راه آهن خواف-هرات به عنوان یکی از پروژه‌های مهم اقتصادی میان دو کشور تلاش کنیم.
تکمیل و راه اندازی پروژه راه آهن چابهار به زاهدان که از یکسال پیش آغاز شده تحول مثبتی در توسعه حمل و نقل و جابه جایی کالا میان دو کشور است.
اشرف غنی رییس جمهور افغانستان هم بر اساس خبرگذاری رسمی ایرنا، در این گفت و گوی تلفنی خواستار پیروزی ایران در امر مبارزه با ویروس کرونا شده و از ارائه خدمات درمانی ایران به مهاجرین افغانستانی در ایران قدردانی کرده است.
رئیس جمهوری افغانستان از ایران خواسته است تا از روند صلح این کشور حمایت کند.
با این حال آنچه هنوز میان روابط عاطفی و سیاسی این دو کشور همسایه و هم‌زبان سایه انداخته است موضوع جنجالی اخیر مبنی بر شکنجه ده ها تن از مهاجران افغان از سوی مرزبانان ایرانی است که از سوی هیات های ایرانی و افغانستان در حال بررسی قرار دارد.
در یک ماه گذشته به نقل از برخی مقامات افغانستان و شاهدان گفته شده است که مرزبانان ایرانی پس از شکنجه ۴۶ مسافر افغان، آنها را در روز ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ وادار به پریدن به داخل رودخانه کردند. رئیس هیات حقیقت‌یاب دولت افغانستان گفته یافته‌های اولیه آنها از غرق شدن ۱۲ نفر و ناپدید شدن ۱۷ نفر دیگر حکایت دارد. اما ایران این اتهام را “قویا” تکذیب کرده است.
ظاهرا با توسعه ارتباطات دیپلماتیک و حل اختلافات سیاسی در افغانستان چنان بر می آید که یخ های مانع از همکاری دوباره دو کشور در حال باز شدن است.
سخنگوی وزارت خارجه ایران امروز درباره سفر یک هیات ایرانی به کابل گفته که قرار است روی ادعای شکنجه مهاجران افغان از سوی مرزبانان ایرانی تحقیق کنند.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران می‌گوید روابط ایران و افغانستان اهمیت زیادی دارد و به قول او درباره “به رودخانه انداختن مهاجران افغان”به دنبال سفر معاون این وزارتخانه به کابل، “با مقام‌های افغانستان به توافقاتی دست پیدا کردیم”.
